Nếu như ở Việt Nam, khi nhắc đến nhà văn của những tác phẩm về hiện thực xã hội, chắc chắn chúng ta sẽ nhắc tới cái tên Nguyễn Công Hoan, trong khi ở trung quốc khi nhắc tới phim về hiện thực xã hội, Trương Nghệ Mưu xứng đáng là đạo diễn hàng đầu khai thác về thể loại này, thậm chí phim của ông “hiện thực” đến nỗi từng bị chính quyền trung quốc cấm chiếu ở trong nước, Phải Sống là một minh chứng. Dù được giới phê bình trên khắp thế giới đánh giá rất cao nhưng Phải Sống thậm chí còn khiến đạo diễn họ Trương bị tước quyền làm phim trong hai năm, nội dung nhạy cảm khi chỉ trích những chính sách của Đảng Cộng sản Trung Quốc là ngọn nguồn của sự việc đó.
Nhân vật chính của Phải Sống là 2 vợ chồng nhà Từ Phú Quý (Cát Ưu thủ vai) và Gia Trân (Củng Lợi thủ vai) đang phải chịu đựng những sự kiện hỗn loạn ở Trung Quốc, hậu quả là tài sản cá nhân của họ bị tịch thu và chuyển qua cho những người nông dân, đó là một cuộc “cải cách ruộng đất” lấy của người giàu để chia cho người nghèo. Nối tiếp sau sự kiện đáng buồn đó, Phúc Qúy từ lâu đã là người nghiện cờ bạc, và vì thế anh ta mất tất cả mọi thứ. Trong những năm tiếp theo, anh ta bị ép tham gia vào hàng ngũ cộng sản, trong khi Gia Trân bị buộc phải làm những công việc tầm thường. Họ cố gắng làm lụng để có thể sinh tồn, cả 2 đều Phải Sống từ những năm 40 đến những năm 70 với bao ngày đêm như một ác mộng, tuy nhiên đối với mỗi người thì đây lại chính là câu chuyện của cuộc sống đôi khi khiến họ hiểu ra rằng nó cũng là một khoảng thời gian tuyệt vời.
Trong Phải Sống, yếu tố xã hội dù không phải là nội dung chính của phim nhưng nó chính là chi tiết hết sức quan trọng. Cuộc chiến tranh giữa các đảng phái, sự tôn vinh mù quáng lãnh tụ Mao Trạch Đông, những cải cách sai lầm của ông ta và những bài hát ca ngợi Đảng luôn lặp đi lặp lại trong Phải Sống, phần nào cho thấy thái độ bất bình và giễu cợt của Trương Nghệ Mưu đối với xã hội ông đã trải qua. Bên cạnh đó, diễn xuất như không diễn, truyện phim thật như đời thực, tất cả mang đến một bức tranh đầy màu sắc và hết sức chân thực cuốn khán giả không thể thoát ra được mạch phim…
